Lady Lilith

Dante Gabriel Rossetti, poeta i malarz wiktoriańskiej Anglii, zafascynował się niewątpliwie postacią Lilith. Była to wedle Talmudu pierwsza żona Adama. A jej motto brzmiało tak: „jesteśmy sobie równi”. Mąż jednak nieustannie odmawiał Lilith prawa do równości, dlatego ona zbuntowała się i opuściła rajską przestrzeń. Gdy Samael, przywódca upadłych aniołów, pewnego dnia ujrzał piękną kobietę rozpaczającą w samotności zakochał się w niej i wkrótce ją poślubił. Od tej pory Lilith funkcjonuje jako demoniczna królowa nocy. Warto podkreślić, iż Rossetti bardzo skrupulatnie gromadził materiały o tej mrocznej feminie. Nie dziwi więc fakt, iż owa przecudna istota wyzwalała jego literacką i malarską imaginację. Oto w tekście Lilith, czyli piękność ciała Rossetti kreuje demoniczną feminę na kusicielkę mężczyzn, a jej głównymi atrybutami w „sztuce uwodzenia” stają się włosy, które wywołują afiliację ze złotem. Złoto tedy jawi się nie tylko jako emblemat doskonałości, czystości, bogactwa, ale również pokusy, zniszczenia, degradacji. Warto przeto w tym miejscu zacytować następujący passus:

Gdy na cię spojrzą młodzi, już gotowi

Na żer twój; Lilith, twe złoto ich złowi:

Serce im włos twój oplecie dokoła… .
   

Włosy nabierają w tym fragmencie niemalże znaczenia magicznego. To dzięki nim Lilith rzuca swój czar na mężczyzn, są bowiem przynętą. Wiadomo przecież, że włosy są potrzebne do miłosnych praktyk magicznych. Otóż wedle ludowych mniemań, aby zapewnić sobie wzajemność i trwałość uczuć chłopca dziewczyna powinna ukradkiem owinąć własny włos wokół guzika ukochanego. Można zatem zauważyć, iż zarówno w utworze Rossettiego, jak i przywołanym przykładzie czarodziejskich zabiegów mamy do czynienia z „magicznym zamknięciem”, symbolicznym osaczeniem mężczyzny. Serce bowiem uchodzi w judaizmie i chrześcijaństwie za siedzibę sił uczuciowych, w szczególności miłości. Długie, w tym przypadku, złociste włosy Lilith uosabiają przemożną siłę płci żeńskiej, która bierze w posiadanie męskie myśli i dusze, odbiera mężczyźnie tożsamość, osacza go, pozbawia energii i woli. Długie włosy obrazują wszakże wrogie, destrukcyjne moce kobiecości. Należy w tym miejscu odwołać się choćby do wierzeń ludowych, w których zwodnicze boginki wodne mają włosy przeważnie do kolan rozpuszczone lub zaplecione w warkocz, które przed swym ukochanym rozplatają i rozczesują, rzucając tym samym na swego wybrańca magicznie zniewalający urok. Można również dodać, iż Rossetti miał obsesje na punkcie kobiecych włosów, promieniujących złowrogą siłą.

                                                                                                Prerafaelickie odcienie kobiecego piękna